Sa isang nakakagulat na hakbang, ang anak ng Pangulong Marcos ay nagdeklara kahapon na bakante na ang posisyon ng chairman ng komite sa appropriations ng House of Representatives, kasabay ng muling pagbubukas ng sesyon ng Kongreso matapos ang isang buwang holiday break.
Walang narinig na pagtutol nang ideklara ni House Senior Deputy Majority Leader Sandro Marcos, mula sa unang distrito ng Ilocos Norte, na bakante na ang makapangyarihang komite, na pinamunuan ni Rep. Zaldy Co ng Ako Bicol party-list mula pa noong Hulyo 2022.
May mga espekulasyon na hindi nagustuhan ni Pangulong Marcos ang naging kilos ni Co, na posibleng dahilan kung bakit ang batang Marcos mismo ang nagpasimuno sa hakbang na tanggalin siya sa puwesto.
Wala pang napapangalanang kapalit ni Co sa nasabing posisyon hanggang kagabi sa plenary deliberations.
Ayon sa mga mapagkukunan, ang magiging kapalit ni Co ay maaaring isang malapit kay Marcos, isang baguhan o first-term na kongresista na sumailalim sa on-the-job training sa opisina ng tiyuhin ni Marcos bago ang 2022.
Samantala, ipinaabot ni Co ang kanyang “taus-pusong pasasalamat” sa kanyang mga kasamahan sa Kamara dahil sa “mainit na pagtanggap sa aking desisyon na bumaba sa puwesto.”
“Ang desisyong ito, na may mabigat na puso, ay dulot ng mga seryosong alalahanin sa kalusugan. Ang sobrang demand ng aking tungkulin ay nakaapekto sa aking kalagayan, at kailangan kong unahin ang pagkuha ng kinakailangang atensyong medikal para sa aking kalusugan,” pahayag ng mambabatas mula Bicol.
“Ako’y laging nagsilbi ayon sa kagustuhan ng nakararami. Lubos akong pinarangalan na pagkatiwalaan ng malaking responsibilidad sa pamamahala ng badyet ng bansa para sa serbisyo ng Kamara at sa mga kinatawan nating mamamayan,” dagdag pa ni Co.
Si Speaker Martin Romualdez, na tiyuhin ni Sandro Marcos, ay nagsilbing majority leader ng Kamara mula 2019 hanggang 2022 sa ilalim ng dating mga speaker na sina Alan Peter Cayetano at Lord Allan Velasco noong panahon ni dating Pangulong Rodrigo Duterte.
Bilang chairman ng appropriations panel, pinamunuan ni Co, kasama ang senior vice chairperson na si Stella Luz Quimbo ng ikalawang distrito ng Marikina, ang pambansang badyet para sa fiscal years 2023, 2024, at 2025, kung saan ang huli ay nakatanggap ng veto mula kay Pangulong Marcos.
Si Co, isang senior administration legislator, ay namumuno rin sa 61-member Party-List Coalition Foundation Inc. sa Kamara, na binubuo ng humigit-kumulang 20 porsyento ng 246 na kabuuang distrito ng kongresista sa buong bansa.
Samantala, nangako ang Speaker kahapon, sa muling pagbubukas ng sesyon, na ipagpapatuloy ng Kamara ang mga imbestigasyon nito na naglalayong pababain ang presyo ng bigas at iba pang pagkain pati na rin ang kuryente.
“Ang mabuting pamamahala ay nangangailangan ng transparency at accountability. Ang kapulungang ito ang tagapagtanggol ng prinsipyong iyon. Sa mga darating na linggo, magsasagawa tayo ng oversight hearings upang matiyak na ang pera ng bayan ay napupunta sa pangangailangan ng bayan,” sinabi niya sa kanyang mga kasamahan.
Sinabi ni Romualdez, mula sa unang distrito ng Leyte, na sisiyasatin din ng Kamara ang isyu ng P11.18 bilyong halaga ng mga expired na gamot at hindi nagamit na pondo ng PhilHealth – isang insulto sa bawat Pilipino na nahihirapang magkaroon ng access sa serbisyong pangkalusugan.
“Sisiyasatin din natin ang diumano’y maling paggamit ng confidential funds, dahil walang piso ang dapat na hindi natutukoy,” dagdag ng lider ng administrasyon, na namumuno sa Lakas-CMD party ng administrasyon coalition.
“Hayaan nating ito ang maging pangako natin: sagrado ang tiwala ng publiko, at kailanman ay hindi ito ipagkakanulo ng Kamara,” pagtatapos ng Speaker.