Nike Dunk High "Wu-Tang." UNDEFEATED x Air Jordan 4. Nike Air Force 1 Low "PlayStation." Ang bawat isa sa mga ito ay itinuturing na legendary releases na kinahuhumalingan ng mga collectors sa loob ng maraming taon. Pero ngayon, ang untouchable status nila ay malapit nang magbago. Ang tatlong ito ay babalik sa mga shelves dahil sa desisyon ng Nike na mag-re-release mula sa kanilang archive, mas malalim pa kaysa dati. Ang sneaker world ay matagal nang tinatanggap ang mga retro releases — walang reklamo kapag bumabalik ang original Air Jordan 1 "Bred" — pero ano kaya ang epekto nito sa brand prestige kapag ang mga sacred na sneakers ay muling inilabas at ginawa available sa lahat?
“Nang simulan ko ang Sneaker Freaker noong 2002, sobrang saya ng mga tao kapag inilalabas ulit ang mga sapatos na matagal nang hindi nasusuot,” kwento ni Simon “Woody” Wood, founder ng pinakamatagal nang sneaker magazine sa mundo. “Pero ngayon, para tayong natrap sa loop na tumagal pa ng 20 years — ilang beses na bang bumalik ang Air Max 90 ‘Infrared’?”
Habang ang mga beterano sa sneaker scene ay nagsasawa na sa mga paulit-ulit na releases, “ang mga bagong generation ay nakikita lang ang mga sapatos na ito sa pictures at old articles. Kaya, exciting para sa akin na maibalik ito at ma-share sa mas maraming tao,” sabi ni Perry Shum, founder ng sneaker resale shop na IMAGE NY.
Sa patuloy na reliance ng Nike sa mga retro releases, tila naubos na nila ang potential ng kanilang mga old silhouettes. Habang nahihirapan ang brand na makipag-connect ulit sa innovative roots nito — tulad ng pagpapalit ng CEO John Donahoe — tila bumaling na lang sila sa pag-recreate ng best of the best mula sa kanilang archives, naghahanap ng pinakamataas na pwesto sa sneaker world.
“Lahat ng nasa negosyo at sneaker worlds ay alam na medyo napag-iwanan ang Nike — walang bagong innovation — at nang ilabas nila ang ‘Cult Classics’ series na puro mga refried hits, hindi ito naging maganda,” ani Woody.
Dahil dito, ang mga collectors ay naghahanap ng ibang options — si Perry, halimbawa, isang lifelong Nike fan, pero napansin niya na mas madalas na siyang magsuot ng ASICS at iba pang runners. Samantalang si Woody naman ay masaya sa “paghanap ng sapatos na hindi type ng iba at suotin ito ng bongga.”
May mga die-hard collectors na nadidismaya dahil sa muling paglabas ng kanilang mga rare grails, pero si Shum, na ang negosyo ay nakasentro sa pagbibigay ng access sa mga sapatos na ito, ay naiintindihan ang value ng re-releases kahit na hindi siya ganap na sang-ayon dito personally. “Marami sa mga luma ay hindi na pwedeng isuot ngayon, kaya mahalaga na bumalik ang mga ito para sa mga taong gustong isuot talaga imbes na gawing investment lang,” amin niya.
“Balik tayo 20 years, brands noon ay gumagawa lang ng 500 pairs per collab, kaya puwede silang mag-experiment.”
Bakit kaya nagiging bland na ang mga sneaker collaborations, na umaabot sa punto na kailangan pang mag-re-release? Simple lang — at nakakalungkot: lumaki na nang sobra ang scale ng mga projects kaya hindi na kaya ng brands na mag-take ng risks na dati’y nagpapasaya sa proseso. “Balik tayo 20 years, brands noon ay gumagawa lang ng 500 pairs per collab, kaya puwedeng itulak ang boundaries. Puwedeng hindi pumatok ang colors o materials dahil hindi mo naman kailangang isipin kung paano ibebenta ang 20,000 pairs tulad ngayon,” paliwanag ni Woody. Ang dati’y naging paraan para magdala ng energy sa isang modelo ay naging business metric na lang.
Kapag ang collaborations ay para na lang sa sales, nagiging “safe” na ang mga ito, naaayon sa common denominator ng mga consumer imbes na magkuwento, mag-introduce ng bagong idea, o magdala ng atensyon sa isang modelo o creative fusion. Isang halimbawa nito ay noong si Travis Scott ay unang flipped the Swoosh sa Air Jordan 1. Ang simpleng twist na iyon ay parang sobrang laki ng impact noon, pero ngayon, dahil sa sunud-sunod na releases, tila nasira ang market: wala nang rason ang mga fans para bumili ng regular Air Jordan 1 dahil naghihintay lang sila ng susunod na limited release.
“Tingnan mo ang JJJJound: wala silang ginagawang interesting na sapatos sa mga nakaraang taon, pero patuloy pa rin silang binibigyan ng free rein. Ganun ba talaga ang gusto natin sa collaborations?” ani Woody. “Ngayon, bumabalik ang Nike sa Wu-Tang Dunks, parang shortcut na lang ito.”
“Hindi mo ito makikita bilang iba kundi isang cash grab.”
Ang original Wu-Tang Dunks, na limitado sa 36 na pares lang, ay classic example ng status na dulot ng scarcity. Ang 1999 creation na ito ay simple lang — basically, isang Iowa Dunk na may embroidery na nagre-represent sa Wu-Tang Clan. Pero may mga collectors na willing gumastos ng $50,000 USD para sa isang pares. Para kay Woody, ito ay sapatos na dapat nasa Smithsonian, hindi sa SNKRS app. “Sino ba ang humihiling na bumalik ito? Wala ka nang ibang makikita dito kundi isang cash grab.”
Kahit na may mga negatibong connotation at dilution ng history para sa kita, may silver lining pa rin sa bawat re-release. “Ang mga nostalgic drops ay puwedeng magpaalala sa mga tao kung bakit sila nagmahal sa sneakers. Ang pagbabalik ng mga customers na lumipat na sa ibang brands ay mahalaga,” ani Perry.
Ang pagod at dissatisfaction sa walang katapusang releases ay ramdam na ngayon sa market. Maraming sapatos ang hindi agad nabibili, bumaba ang aftermarket, at bihira nang magkaroon ng “moment” ang mga sapatos: nakalimutan na agad pagkaraan ng ilang oras. “Yung Louis Vuitton x Nike, adidas with Gucci at Prada, parang tapos na lahat. Ang Air Force 1 ay tapos na, sinasabi ng lahat na tapos na rin ang Air Jordan 1. Sabay-sabay itong natapos at nagdulot ng vacuum kung saan walang nakakaalam kung ano ang susunod na malaking bagay,” ayon kay Woody.
Habang hinihintay natin ang susunod na malalaking pagbabago sa industry, ang mga re-releases na ito ang magiging focus ng Nike — gusto man ito o hindi. “Dalawang panig ng espada ito, kung para sa iba ay isang tamad na cash grab, para sa iba naman ito ay exciting dahil finally, puwede na nilang mabili ang sapatos na matagal na nilang gustong makuha pero hindi nila kaya noon. Depende talaga sa pananaw mo,” sabi ni Woody.