Mahigit isang dekada mula nang ipag-utos sa DepEd na ipatupad ang kumprehensibong edukasyong sekswalidad, iniulat ng ahensya na may ilang guro pa rin na hindi komportable sa pag-uusap dito dahil sa 'kultural na mga alalahanin at personal na paniniwala'.
Sa patuloy na pagtaas ng adolescent pregnancies sa Pilipinas, naniniwala ang mga ahensya ng gobyerno sa kapakanan ng mga bata at ang sekretarya ng isang organisasyon ng mga mambabatas na hindi mabuti ang ginagawa ng Department of Education (DepEd) sa pagtuturo sa mga bata tungkol sa kanilang sekswalidad.
Sa isang media conference sa World Population Day, Huwebes, Hulyo 11, nanawagan ang iba't ibang grupo at ahensya ng gobyerno sa mga mambabatas na ipasa muli ang panukalang batas na naglalayong institusyonalisahin ang isang multi-agency program na magpapababa ng mga adolescent pregnancies sa bansa at susuporta sa mga teen parents.
Hindi bago ang panawagang ito – ilang taon nang hinihiling ng mga tagapagtaguyod ang pagpasa ng batas. Kahit na idineklara ni dating pangulong Rodrigo Duterte ang pagpapababa ng adolescent pregnancy bilang isang pambansang prayoridad noong 2021, ang pinakabagong numero ng Philippine Statistics Authority ay nagpakita na ang mga live births sa mga babae na may edad 19 pababa ay tumaas ng 10.2% mula 2021 hanggang 2022.
Mahigit sa 150,000 na mga batang babae sa edad 10 hanggang 19 ang nanganak noong 2022 – mga 3,000 sa kanila ay nasa ilalim ng 15 taong gulang.
Ang salarin? Ayon sa CWC at organisasyon, hindi pa rin maayos na ipinapatupad ng DepEd ang kumprehensibong edukasyong sekswalidad (CSE), isang mandato nito na may mahigit na 10 taon na.
Nang maisabatas ang reproductive health (RH) law noong Disyembre 2012, inatasan ang DepEd na bumuo ng kurikulum para sa angkop sa edad at pag-unlad na reproductive health education, na dapat gamitin ng mga pampublikong paaralan. Noong Hulyo 2018, inilabas ng DepEd ang mga patakaran na gabay sa implementasyon ng CSE.
Kabilang sa core topics ng CSE ng DepEd ang katawan ng tao at pag-unlad ng tao, pagkatao, malusog na relasyon, sekswalidad at sexual behaviors, seksuwal at reproductive health, personal na kaligtasan, at kasarian, kultura at karapatang pantao. Ito ay nakalahad sa buong kurikulum mula K hanggang 12 sa iba't ibang asignatura.
"Palagi nang sinasabi ng DepEd na mayroon nang CSE bilang bahagi ng kanilang kurikulum. Pero kung tatanungin mo ang mga estudyante mismo, sinasabi nilang wala," ani Normina Mojica, chief ng policy, planning, at research ng Council for the Welfare of Children (CWC) sa isang press conference noong Huwebes.
Sinabi ni Mojica na may mga guro na "nahihirapang tukuyin" ang mga bagay tulad ng sekswalidad, na minsan ay iniuugnay pa rin sa mga bagay na may kinalaman lamang sa pakikipagtalik.
"Iba naman ang mga guro na kaya nilang i-discuss ito sa kanilang mga klase. Pero alam mo, ang karamihan pa rin sa ating mga guro ay hindi ganun ka-progresibo," dagdag pa ni Mojica.
Sinabi ng opisyal ng CWC na kapag hindi nakakakuha ang mga bata ng impormasyon na ito mula sa paaralan, sila ay lumalapit sa iba pang mga mapagkukunan tulad ng social media. Ngunit may panganib na ang mga bata ay makakuha ng impormasyon na hindi angkop para sa kanila, aniya.
| Year | Live Births (Ages 10-19) | Live Births (Under 15) |
|---|---|---|
| 2021 | 136200 | 2700 |
| 2022 | 150000 | 3000 |
"Kailangan nating tulungan ang mas maraming tao na maging bukas ang isipan sa pag-uusap tungkol sa kumprehensibong sekswalidad," sabi niya.
Samantala, ayon kay Romeo Dongeto, executive director ng Philippine Legislators' Committee on Population and Development (PLCPD), hindi itinuturing na prayoridad ng DepEd ang isyu.
“Matapos ma-develop ang curriculum, dapat sana ay nagkaroon ang DepEd ng comprehensive training para sa mga guro para maging uniform ang programa. Kailangan ding maunawaan ng mga guro natin kung ano ang mga karapatan ng ating mga kabataan pagdating sa kanilang sekswalidad," sabi ni Dongeto.
“Doon po nagkulang ang ating pamahalaan," aniya, idinagdag pa na wala pa ring programa sa Pilipinas na programatiko at sinusuportahang CSE.
Bukod sa CSE, sinabi rin ni Dongeto na ang distribusyon ng mga serbisyo sa sekswal at reproductive health ay hindi pa rin uniform sa lahat ng lugar ng bansa.
Ang CWC ay isang nakataling ahensya ng Department of Social Welfare and Development (DSWD), habang ang PLCPD ay isang organisasyon ng mga mambabatas sa Senado at House na nagtataguyod ng mga patakaran sa populasyon at pag-unlad ng tao.
‘Mga kultural na alalahanin’ Sa isang mensahe sa Rappler noong Biyernes, Hulyo 12, sinabi ni Education Assistant Secretary Dexter Galban na napansin ng departamento kung paano ang ilang mga guro ay nananatiling hindi komportable sa pag-uusap ng CSE dahil sa "mga kultural na alalahanin at personal na paniniwala."
"Ang hindi pagtuturo ng mga kritikal na bahagi ng kurikulum ay tiyak na magkakaroon ng mga epekto ayon sa umiiral na mga pamantayan sa pagtatasa ng performance. Gayunpaman, mayroon ding flexibility ang mga guro na magpatakbo ng kanilang mga klase nang hindi binabalewala ang core components ng paksa," sabi ni Galban, na idinagdag na kailangan niyang kumpirmahin kung may mga ulat ng mga guro na hindi nagsasagawa ng CSE sa lahat.
Sinabi ni Galban na may pagkakataon na mag-invest pa sa pagsasanay ng mga guro, at suriin ang comfort level ng mga guro sa pagtuturo ng CSE, lalo na sa mga huling taon tulad ng Grades 10 hanggang 12 kung saan pumapasok ang mga mas sensitibong paksa.
Ngunit bukod sa mga isyu sa mga guro, binigyang diin ni Galban ang kahalagahan ng pagtingin sa itinuturo ng mga magulang at tagapangalaga sa kanilang mga anak.
“Kailangan ng pagkakaisa sa kung ano ang itinuturo sa paaralan at kung ano ang pinapalakas sa tahanan. Ang anumang banggaan o kakulangan ng pagkakasundo sa tahanan ay maaaring magdulot ng kaguluhan sa mga mag-aaral,” aniya.
Binanggit din niya ang alalahanin ni Mojica sa hindi reguladong online spaces, kung saan hinaharap ng mga matatanda ang hamon ng pagprotekta sa mga bata mula sa "potentially dangerous content and portrayals of sex and reproductive health in the digital scene."
Ang ilang programa ng DepEd na mayroon sila upang palakasin ang kanilang enhanced Matatag-curriculum CSE ay kinabibilangan ng pag-reactivate ng school-based "teen centers" na naglalaman ng mga sanggunian sa CSE at reproductive health, at paglikha ng iChoose platform, isang one-stop shop para sa online resources, sa pakikipagtulungan sa Department of Health at United States Agency for International Development.
Mayroon ding "alternative delivery modes" ang DepEd para sa mga mag-aaral na nabuntis ngunit nais pa ring magpatuloy sa kanilang pag-aaral.
“Sa mga hamon ng teen pregnancy, na sa aking palagay ay dapat tawagin na child pregnancy dahil ang lahat ng nasa ilalim ng 18 ay bata pa rin sa depinisyon ng batas sa Pilipinas, may pangangailangan na mamuhunan sa mga cross-cutting interventions,” sabi ni Galban.
Ayon sa United Nations Population Fund, kapag nabuntis ang mga batang babae, sila ay may mataas na mga panganib ng mga komplikasyon sa kalusugan, at minsan ay napipilitang itigil ang kanilang pag-aaral. Maaari rin itong maging sanhi ng intergenerational cycle ng kahirapan sa pamilya.
Sinabi ng Commission on Population and Development na milyon-milyong piso ang nawawala ng ekonomiya ng Pilipinas dahil sa phenomenon ng adolescent pregnancy sa bansa.
