Nasa 17,228 katao ang pumirma upang bawiin o amyendahan ang 2017 kontrata dahil sa probisyong rate adjustment na nakikita nilang hindi makatwiran.
Libu-libong konsyumer ng tubig ang pumirma sa isang manifesto na humihiling ng pagbabago o pagbawi sa kontrata sa pagitan ng Cagayan de Oro Water District (COWD) at ng kanilang pangunahing bulk water supplier.
Sinabi ni dating Cagayan de Oro councilor Enrico Salcedo, ang pangunahing convenor ng Bantay Tubig Movement, na hindi bababa sa 17,228 katao ang pumirma sa manifesto upang bawiin o amyendahan ang 2017 bulk water agreement ng COWD sa Manny V. Pangilinan-controlled Cagayan de Oro Bulk Water Incorporated (COBI) dahil sa probisyong rate adjustments na kanilang inaakalang hindi makatarungan.
Ayon kay Salcedo, isinumite ang manifesto sa COWD noong Martes ng hapon, Hunyo 18.
Itinutok ng Bantay Tubig Movement ang kontrata na nagbibigay pahintulot sa COBI na ipatupad ang rate adjustment kada tatlong taon, anila’y walang pahintulot mula sa Local Water Utilities Administration (LWUA) at kulang sa pampublikong konsultasyon.
"Kung hindi mabawi, kahit na sana amyendahan ang probisyong iyon," sabi ni Salcedo sa Rappler nitong Martes.
Nagsimula ang kampanya sa pagpirma nang putulin ng COBI ang kanilang suplay sa water district noong Mayo 14 dahil sa inaangking utang na umabot ng higit sa P400 milyon.
Apektado ang ilang barangay sa pagkakawala ng suplay. Gayunman, sa parehong araw, naglabas ang regional court ng temporary restraining order na nag-uutos sa supplier na huwag putulin ang suplay at distribusyon sa COWD.
Noong 2017, isinailalim sa pagtatanong nina Salcedo at dalawang iba pang councilors ang COWD-COBI contract at naghain ng reklamo sa Philippine Competition Commission (PCC). Noong 2018, iniulat ng Sunstar Cagayan de Oro na hindi nakita ng PCC ang mga isyu sa kompetisyon matapos suriin ang mga kasunduan sa pagitan ng COWD, Metro Pacific Water Investments Corporation (Metropac), at Rio Verde Water Consortium Incorporated, na sub-contractor ng Metropac. Pinangangasiwaan ng Metro Pacific ang COBI.
Noong Abril 25, muli nang naghain ng reklamo si Salcedo at dalawang pulitiko sa PCC, ngunit wala pa ring aksyon ang komisyon dito.
Sinabi ni Cagayan de Oro Councilor James Judith, isa sa mga nagreklamo, na plano nilang dalhin ang isyu sa korte.
"Bakit namin ito pinahaba? Ipatutuloy namin doon para bawiin ang kontrata," ani Judith.
Sinabi ni Roberto Rodrigo, senior legal counsel ng Metro Pacific, na ang pagbawi sa 2017 contract ay magdudulot ng mas maraming problema "dahil magkakaroon ng legal na mga hadlang para sa COWD na bumili nang direkta mula sa Rio Verde."
Si Rio Verde ang unang bulk water supplier ng COWD hanggang sa binaliktad ng korte ang kanilang kontrata, at naglabas ng notices of disallowances ang Commission on Audit (COA) hinggil sa mga bayad na ginawa ng water district sa dating.
Ipinaliwanag din ni Rodrigo na ang 2017 COWD-COBI agreement "maaari lamang bawiin ayon sa mga probisyon ng aming kontrata."
Una nang ipinaliwanag niya na may kontraktwal na obligasyon ang Rio Verde na magbigay sa COBI ng 100,000 cubic meters ng treated water kada araw, na ang maximum supply capacity ng Rio Verde. Ibig sabihin nito, ayon kay Rodrigo, hindi maaaring magbenta nang direkta ang Rio Verde sa water district habang may kontrata ito sa COBI.
Gayunman, binibili lamang ng COBI ngayon ang 80,000 ng 100,000 cubic meters kada araw mula sa Rio Verde dahil sa mga limitasyon ng sistema, ayon kay Rodrigo.
Sinulat ni Engineer Antonio Young, general manager ng COWD, sa COBI noong Marso 13 upang talakayin ang mga proposal na amyendahan ang ilang probisyon sa kontrata. Bukod sa rate adjustments sa tubig kada tatlong taon, gusto ni Young na amyendahan ang tatlong karagdagang probisyon sa kontrata.
Noong Mayo, naglagay ang Local Water Utilities Administration (LWUA) ng interim officials sa COWD at pansamantalang "itinabi" si Young at ang mga miyembro ng board ng water district.
Sinabi ni Fermin Jarales, interim general manager ng COWD, na ang inisyatibo ng Bantay Tubig Movement ay isang "malugod na pag-unlad" sa pagsisikap na buhayin ang mga diskusyon at pakikilahok ng publiko hinggil sa kalagayan ng suplay ng tubig sa lungsod.
"Kapag nakuha na namin ang 17,000 signatures, masaya kaming ang mga tao ay nakikilahok. Tinatawag nila ang bawiin o amyendahan. Ang aming posisyon ay kung may umano'y mapanlinlang na probisyong nasa kontrata, dapat itong amyendahan upang ituwid ang kontrata," sabi ni Jarales sa Rappler nitong Miyerkules.
Sinabi niya na ang mga miyembro ng interim board ng water district ay nagmamasid na sa inaakusahang utang ng COWD na isinasampa ng COBI.
Ayon kay Jarales, sa pamamagitan ng kanilang interim officials, magkakaroon ang COWD ng "definitive stand" sa isyu sa loob ng hindi bababa sa isang buwan.
