Habang nakatakdang magsagawa ng oral arguments ang Korte Suprema (SC) ngayon tungkol sa mga petisyon na tumututol sa paglipat ng P89.9-bilyong “excess funds” ng Philippine Health Insurance Corp. (PhilHealth) sa pambansang kabang-yaman, patuloy ang mga personalidad sa sektor ng kalusugan sa pagpuna sa paglilipat ng pondo bilang hindi makatarungan.
Ayon kay Juan Antonio Perez III, dating executive director ng Commission on Population and Development, ang pahayag ng PhilHealth na mayroong “excess funds” ay nakalilito at kaya’t hindi makatarungan ang paglilipat ng mga diumano’y sobrang pondo.
Ayon kay Perez, batay sa taunang ulat sa pananalapi ng PhilHealth na isinertipika ng Commission on Audit, taliwas sa pahayag ni Finance Secretary Ralph Recto, ang PhilHealth ay mayroong negatibong equity dahil sa mga pananagutan nitong P1.27 trilyon.
Binigyang diin din ni Perez na ang "PhilHealth deficit ay nasa P663 bilyon, ang ikalawang pinakamalaki sa lahat ng government-owned and controlled corporations."
Kaya’t, ayon kay Perez, ang paglilipat ng P60 bilyon sa 2024 ng PhilHealth ay hindi makatarungan. Ipinagpatuloy ni Perez ang kanyang pahayag sa isang forum sa Quezon City.
Noong nakaraang taon, naglipat ang PhilHealth ng P20 bilyon noong Mayo, P10 bilyon noong Agosto, at P30 bilyon noong Oktubre. Bahagi ng petisyon sa SC ang pagbabalik ng lahat ng mga pondong ito sa PhilHealth.
Dagdag pa ni Perez, pinuna rin na ganap na binawasan ng Kongreso at ng ehekutibo ang pondo para sa PhilHealth, na naglaan ng zero budget para sa state insurer sa 2025.
“Ang defunding sa PhilHealth ay nangangahulugang tinanggihan ng gobyerno ang pagbabayad para sa premiums ng milyon-milyong indirect contributors ng PhilHealth. Ang mga maling hakbang na ito ay maaari nang magdulot ng mga problema sa mga indirect members na naghahanap ng pangangalaga sa kalusugan,” ani Perez.
Umaasa ang mga grupo ng kalusugan na matutulungan ng SC na matiyak na ang mga pondo tulad ng sin taxes ay mapupunta sa tamang layunin at sundin ito ng executive at legislative branches.
Nagbigay din ng pansin ang mga grupong may malasakit sa kalusugan na ang pinakabagong hamon sa Universal Health Care (UHC) ay isang polisiya na sumisira sa mga sin tax laws.
Inaprubahan ng House of Representatives ang House Bill 11360 noong ika-28 ng Enero na nagbababa ng excise tax rates sa mga produkto ng tabako at vape.
Ayon sa Sin Tax Coalition (STC), tinatayang magreresulta ito sa P29-bilyong pagkakabasag sa kita ng UHC at iba pang mga programa, at posibleng magdulot ng karagdagang 350,000 bagong naninigarilyo mula 2026-2030 dahil sa pagbagsak ng presyo ng tabako.
"Banta ito sa pagpapatuloy ng pondo ng PhilHealth para sa Universal Health Care," sabi ng grupo.
Nag-apela si Antonio Dans, convenor ng STC, sa mga lider pulitikal at mga lokal na opisyal ng gobyerno na huwag iwanan ang UHC.
"Huwag nating gawing pangalawa ang kalusugan at pangangalaga sa kalusugan. Ang defunding ng PhilHealth at ang pagsabotahe sa mga sin tax laws ay walang awang labag sa moralidad at laban sa mga mamamayan," aniya.
